De wet kwaliteitsborging voor het bouwen is zojuist door een ruime meerderheid in de Eerste Kamer aangenomen. Alleen het CDA, de ChristenUnie, de PVV en de SP stemden tegen.
Die meerderheid kwam zeker niet vanzelf, maar hing de afgelopen dagen wel al in de lucht. Niettemin moet de overwinning zoet als vruchten smaken voor minister Ollongren. De weg ernaartoe was namelijk lang. Exemplarisch voor de bouw misschien. Was alles goed gegaan, dan was er op 4 juli 2017 al gestemd, het proces liep echter vertraging op.
Draagvlak
Op die zomerse dag in 2017 waren de ‘wolken’ donker. Alsof heel Nederland in gedachte was bij een net ingestorte parkeergarage en een Londense toren die in de brand was gevlogen. Het bouwtoezicht privatiseren?, weet wat daarvan komt, terwijl van echte privatisering niet echt sprake was en is.
Toch werd de stemming destijds aangehouden. Onder het mom van ‘te ingewikkeld’ en ‘iets te weinig draagvlak’. Nou ja iets, zeg maar heel veel iets te weinig.
Oud-minister Plasterk kan erover meepraten. En CDA-senator Greetje de Vries ook. De zus van een bouwdirecteur voerde toen de oppositie aan. Met Elco Brinkman, fractievoorzitter van het CDA en oud-voorzitter van Bouwend Nederland aan haar zijde. Vandaag was hij afwezig. Een slechte verliezer, zou je kunnen zeggen.
Het wetsvoorstel werd vandaag, op deze zonnige 14 mei in 2019, namelijk met een ruime meerderheid aangenomen. Van de VVD. D66, de SGP en de PvdA was al bekend dat ze de minister zouden steunen, vandaag kwam daar flinke steun bij. Van de OSF, van GroenLinks, van de Partij voor de Dieren en zelfs van 50PLUS, de partij voor ouderen, die in de Tweede Kamer nog juist tegensputterde.
Hysterisch
“Ministers die presteren, moet je belonen”, verklaarde fractievoorzitter Jan Nagel zich nader. Hij doelde op extra gebouwmaatregelen voor ouderen die minder zelf redzaam zijn bij brand, die de minister, voor hem en zijn leeftijdsgenoten, onlangs in petto beloofde.
Nee, van het verzet is nog nauwelijks iets over. En dat is knap. Knap werk van de minister, iedere bouwregeldeskundige die dit taaie dossier gevolgd heeft, zal dat beamen. De lobby rondom dit historische wetsvoorstel was veel vaker dan zelden hysterisch. Niet alleen oud-minister Blok vond dat.
Pakkans
Een historische dag voor de bouw? Ja. Er gaat veel veranderen, al geldt deze wet aanvankelijk alleen voor simpele bouwwerken zoals woningen: geen parkeergarage zal hier voorlopig ‘last van hebben’. Dat geldt ook voor infrastructurele werken of andere complexe gebouwen, pas later komen daar soortgelijke regels voor.
Maar consequenties zijn er wel. Zo zullen bouwers vanaf 1 januari 2021 moeten aantonen dat ze bouwen volgens de regels van het Bouwbesluit. Volstaat nu een vergunning, straks moet je alles vastleggen. In een zogeheten opleverdossier moet de bewijslast zijn verzameld.
Dat leidt tot een betere bouwdiscipline, geloven voorstanders, waar anderen extra rechtszaken voorspellen.
Bij fouten die na oplevering aan het licht komen, is de pakkans van bouwers straks ook groter. En dat is hard nodig, volgens onder meer Vereniging Eigen Huis.
Vieren, misschien een glaasje champagne, het glas zal geheven worden bij ambtenaren en kwartiermakers. Maar lang nagenieten is er niet bij. De komende tijd moet er veel gebeuren. Een nieuwe toelatingsorganisatie moet opgetuigd, honderden kwaliteitsborgers moeten opgeleid.
Hoe heilig is 2021?
Overigens kan het ook nog zo zijn dat de wet later ingaat. Bijvoorbeeld als uit nieuwe experimenten blijkt dat de sector niet klaar is voor het nieuwe stelsel, zoals is afgesproken in het Bestuursakkoord dat de minister met gemeenten sloot. Dat Bestuursakkoord lijkt een gouden greep.
Een uur na de stemming in de Eerste Kamer komen de eerste reacties binnen. De Aannemersfederatie (AFNL) vindt het goed dat het wetsvoorstel is aangenomen.
“Hoewel de wet niet perfect is, staat de AFNL achter de uitgangspunten. De huidige situatie was niet houdbaar en vroeg om een oplossing.”
Volgens de AFNL biedt de wet “bonafide bedrijven kansen” en “vakmanschap zal meer waardering krijgen.” Een hogere pakkans, dat lijkt de AFNL niet te deren. “Wij lopen niet weg voor de verhoogde aansprakelijkheid.”
Minister Ollongren speekt over een belangrijk moment. “Na jaren debat is er nu brede parlementaire steun voor een nieuw stelsel. Daarmee krijgen consumenten het bouwwerk waar ze recht op hebben en kunnen veiligheidsincidenten beter worden voorkomen.”
“Ze kreeg het absoluut niet cadeau”, geven Haagse bronnen aan. “Achter de schermen heeft de minister veel werk verricht.”
Uiteindelijk is de wet aangenomen met 42 stemmen voor en 33 stemmen tegen. Minister Ollongren was tijdens de stemming in New York voor een handelsmissie over smart cities.
BRON COBOUW
