Het kabinet trekt een wetsvoorstel voor een minimumuurtarief (€ 16 per uur) voor zzp’ers in. Ook de zelfstandigenverklaring (opt out voor > € 75 per uur) is van de baan. Wel start in het najaar een pilot voor de webmodule. Daaruit moet een opdrachtgeversverklaring rollen als vervanging van de huidige modelovereenkomsten.
Dat maakten minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) maandag bekend.
Waarom geen minimumtarief?
Om de zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt te beschermen en te voorkomen dat deze zzp’ers in armoede vervallen, wilde het kabinet dat zij een minimumtarief verdienen. Maar dat minimumtarief komt er dus toch niet. In de Kamerbrief legt Koolmees uit waar de knelpunten zitten. Het uitgangspunt bij zowel bij het minimumtarief als de zelfstandigenverklaring is het tarief dat een zelfstandige per uur verdient. De juiste vaststelling van dat tarief vergt een uitgebreide administratie van gewerkte uren en gemaakte kosten bij de opdrachtnemer, maar ook bij de opdrachtgever die zich er van moet vergewissen dat de opdrachtnemer een tarief per uur verdient dat voldoet aan het minimumtarief of dat het gebruik van een zelfstandigenverklaring rechtvaardigt.
Onduidelijkheid
Voor het bijhouden van deze administratie moeten opdrachtnemers en opdrachtgevers onderscheid maken tussen directe uren en directe kosten (die relevant zijn voor het berekenen van het uurtarief) en indirecte uren en indirecte kosten (die niet relevant zijn voor het berekenen van het uurtarief). Uit de consultatie van het wetsvoorstel blijkt dat met name dit onderscheid tussen direct en indirect ervoor zorgt dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers het onduidelijk vinden op welke wijze het uurtarief moet worden berekend.
Administratieve lasten
Er was ook al brede kritiek op het voorstel om een minimumtarief voor zzp’ers in te voeren. De Commissie Regulering van werk (Commissie Borstlap), de Stichting van de Arbeid en het Adviescollege Toetsing Regeldruk waren allen tegen het plan, erkent minister Koolmees. Het minimumtarief en de zelfstandigenverklaring zou tot een enorme administratieve last leiden, zo klonk het.
Oplossing?
Het kabinet zoekt naar een andere manier om te lage tarieven tegen te gaan. Daarvoor kijkt Koolmees ook naar de polder: “Het kabinet volgt met interesse initiatieven van sociale partners en andere partijen om afspraken voor zelfstandigen vast te leggen.”
Wel webmodule
In plaats van de huidige modelovereenkomsten voor het werken met zzp’ers zou er een ‘opdrachtgeversverklaring’ moeten komen. Hiervoor is een webmodule bedacht en Koolmees zet de invoering van die webmodule wel door. Deze webmodule moet antwoord geven op de vraag ‘is iemand een werknemer (dienstverband) of echt een zelfstandig ondernemer?’ Uit die online vragenlijst zou dan een opdrachtgeversverklaring moeten rollen waarmee opdrachtgevers van zzp’ers zekerheid vooraf moeten krijgen over het inhuren van zzp’s. Met deze opdrachtgeversverklaring krijgt de opdrachtgever zekerheid dat geen loonheffing hoeft te worden ingehouden en afgedragen, en geen premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) hoeven te worden betaald.
Pilot
Voor deze webmodule start in het najaar een pilot, zodat bedrijven en zzp’ers zich kunnen voorbereiden. Opdrachtgevers kunnen in deze pilotfase nog geen zekerheid ontlenen aan deze uitkomst. Uit de eerste evaluatie van de webmodule blijkt dat bijna de helft van de zzp’ers in de testgroep eigenlijk gewoon op de loonlijst van de opdrachtgevers had moeten staan (verkapt dienstverband). Slechts voor een kwart van de aanvragen zou er daadwerkelijk een opdrachtgeversverklaring uit de webmodule rollen. Koolmees noemt dit in de Kamerbrief zorgwekkend.
Vervanging wet DBA
Hoe zit het ook alweer? Toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes wilde – ondanks forse kritiek – aanvankelijk in 2016 al de wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (wet DBA) invoeren. Het werd een regelrecht debacle en de invoering is telkens uitgesteld. Het hoofdpijndossier is bij Minister Koolmees (SZW) op het bord komen te liggen. Koolmees heeft de Wet DBA in ieder geval tot uitgesteld tot 2021 en werkt al enige tijd aan een aangepaste Wet DBA. Die zou moeten bestaan uit het minimumtarief (€ 16 per uur), een opt out (zelfstandigenverklaring) voor zzp’ers die meer dan € 75 per uur verdienen en de webmodule (opdrachtgeversverklaring). Het wetsvoorstel voor de het minimumtarief en de zelfstandigenverklaring zijn nu van tafel. De webmodule blijft dus over. Daarvoor is overigens geen nieuwe wetgeving nodig. Het zal van de uitkomsten van de pilot afhangen hoe en wanneer minister Koolmees deze gaat invoeren.
Bronnen: PW./ANP/rijksoverheid
